Czym jest superwizja pracy socjalnej?
Superwizja pracy socjalnej to szczególny, wieloaspektowy ogląd pracy służący rozwiązaniu trdności merytorycznych i emocjonalnych związanych z wykonywaniem pracy socjalnej. To dwustronny proces pomagający poszerzać świadomość, rozwijać umiejętności, osiągać lepsze wyniki, działać poprzez rzetelną ocenę, omówienie problemów, ukierunkowaną praktykę i sprzężenie zwrotne (feedback). Warunkiem powodzenia tak zaplanowanego przedsięwzięcia jest zgoda uczestników superwizji na ujawnienie swoich doświadczeń w pracy z ludźmi i na ich analizę.
Co superwizja daje pracownikom?
- Analizują własną pracę z klientem w gronie innych specjalistów. Mogą opracować dobry, uporządkowany plan pracy z rodziną korzystając z doświadczeń uczestników sesji;
- Mają szerszy wgląd we własne emocje związane z pracą i potrafią je konstruktywnie wykorzystać w dalszej pracy;
- Doświadczają wsparcia grupy osób podobnie zainteresowanych rozwojem własnym;
- Uczą się nowych rozwiązań, metod, pozytywnych wzorców pracy z klientem;
- Mogą wyjaśnić własne dylematy etyczne pojawiające się w pracy z rodziną;
- Koncentrują się na kliencie, jego rodzinie i rozwiązaniach.
Co może zniechęcić pracowników do uczestnictwa?
- Niewiedza o tym, czym jest superwizja i jak się w jej ramach pracuje;
- Obawa przed oceną (krytyczną, negatywną);
- Obawa przed wpływem innych na ich pracę;
- Obawa przed głębszym wglądem we własne emocje;
- Złe doświadczenia z przeszłości;
- Przymus uczestnictwa w superwizji.
Co może zachęcić pracowników do uczestnictwa?
- Superwizja jest dla pracownika — nie odwrotnie;
- Na superwizji nie ma krytyki— jest refleksja;
- Pracownik decyduje co z superwizji chce wynieść i wykorzystać;
- Wszyscy uczestnicy sesji ustalają zasady bezpieczeństwa i współpracy;
- Superwizor ma obowiązek zachowania tajemnicy;
- Tylko pracownik superwizowany i superwizor mają wgląd w dokumentację z sesji;
- W sesji superwizyjnej nie mogą uczestniczyć równocześnie pracownik i jego zwierzchnik.
Cele superwizji:
- Wzmocnienie i ugruntowanie wiedzy uczestników o skutecznym procesie wsparcia klienta na każdym z etapów metodycznego działania,
- Zapoznanie uczestników z alternatywnymi i nowatorskimi metodami pracy socjalnej; praktyczne przećwiczenie nowych umiejętności,
- Dostarczenie wiedzy dotyczącej pozytywnych wzorców pracy z klientami pomocy społecznej,
- Dostarczenie wiedzy na temat narzędzi wykorzystywanych do negocjowania porozumień i planowania pracy z klientem,
- Umożliwienie pracownikom wglądu we własne emocje i działania w pracy z rodzinami,
- Podniesienie kompetencji w prawidłowym komunikowaniu się oraz nawiązywaniu prawidłowych relacji z różnymi typami klientów; podniesienie skuteczności oddziaływań w pracy socjalnej i socjalno – wychowawczej,
- Uwolnienie u uczestników naturalnych pokładów aktywności własnej na rzecz klienta,
- Kształtowanie prawidłowych postaw etycznych w pracy pracowników socjalnych i asystentów rodziny,
- Nabycie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach w pracy z rodzinami korzystającymi z pomocy społecznej,
- Dostarczenie wiedzy na temat funkcjonowania klientów pomocy społecznej i ich wpływu na proces pomagania,
- Zwiększenie zadowolenia pracowników merytorycznych ze swojej pracy oraz zwiększenie motywacji do działania i aktywności zawodowej,
- Wzmocnienie u uczestników pewności siebie i efektywności osobistej, poczucia sprawstwa,
- Redukcja napięcia pracowników merytorycznych związanego z wykonywaniem obowiązków zawodowych,
- Polepszenie jakości pracy z rodzinami korzystającymi ze wsparcia Ośrodka.
Z uwagi na zakładane cele superwizji optymalnym rozwiązaniem jest zapewnienie pracownikom merytorycznym systematycznej superwizji działań na rzecz rodzin.
- Najczęściej realizowanym w Ośrodkach wariantem superwizji jest model comiesięcznego wsparcia pracowników według poniższej propozycji: Częstotliwość spotkań superwizyjnych: 1 raz w miesiącu dla jednej grupy. 10 spotkań w ciągu roku (poza miesiącami urlopowymi – lipcem i sierpniem),
- Czas trwania sesji superwizyjnej: 3 lub 4 godziny (w tym dwie grupowe sesje superwizyjne lub jedna sesja grupowa i godzinna sesja indywidualna). W sytuacji dalekiego dojazdu do miejsca superwizji minimalny czas trwania superwizji w jednym dniu wynosi 6 godzin.
- Ilość osób w grupie – 10. Grupa otwarta dla nowych uczestników.
- Współpraca z pracownikami w ramach superwizji oparta o kontrakt superwizyjny
- Sesje superwizyjne dokumentowane w następujący sposób:
- Lista obecności uczestników (do dokumentacji superwizora i organizatora superwizji)
- Kontrakt superwizyjny – negocjowany na początku pierwszej sesji (i z każdym nowym uczestnikiem superwizji) z pisemnym oświadczeniem każdego uczestnika na temat udostępniania wniosków z superwizji zgodnie z paragrafem 3 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie superwizji pracy socjalnej;
- Notatki z superwizji – do dyspozycji superwizowanego i superwizora;
- Ankiety ewaluacyjne z sesji superwizyjnych (wypełniane po zakończeniu 10 spotkań (oryginały dla organizatora, kopie dla superwizora);